Aktualności

Jesteś tutaj

Aktualności

Urodziny Dyrektora Szymona Surmieja

2021-06-18

18 czerwca świętujemy urodziny Dyrektora Szymona Szurmieja. Wspominamy dorobek i życie wyjątkowego człowieka, który był dyrektorem Teatru Żydowskiego przez 45 lat!

Aktor, reżyser, autor licznych scenariuszy teatralnych, znany działacz polskich i międzynarodowych organizacji żydowskich. Urodził się 18 czerwca 1923 roku w Łucku na Wołyniu. Wojna niemiecko-rosyjska spowodowała, że został zesłany do obozu pracy na Kołymie, a po trzech latach na dalsze zesłanie do Dżambułu. Na zesłaniu stawiał swoje pierwsze kroki na scenie ucząc się w Studiu Aktorskim przy teatrze w Ałma-Acie oraz występując na deskach tego teatru. Do Polski wrócił w 1946 roku. W latach 1952-1955 współpracował z Teatrem Polskim we Wrocławiu jako asystent Wilama Horzycy, aktor i reżyser. Następnie objął kierownictwo artystyczne Teatru Ziemi Opolskiej (1955-56) oraz Dolnośląskiego Teatru Powszechnego we Wrocławiu (1956-62). Jako reżyser współpracował z Teatrem Rozmaitości we Wrocławiu i Państwowym Teatrem Żydowskim w Warszawie. 1 września 1969 roku został powołany na stanowisko dyrektora Państwowego Teatru Żydowskiego. Sprawował tę funkcję nieprzerwanie do dnia śmierci, tj. 16 lipca 2014 roku.

W jego dorobku artystycznym znajduje się prawie cały repertuar klasyki żydowskiej. Wyreżyserował ponad 50 przedstawień teatralnych, m.in.: „Bóg, człowiek i diabeł”, „Wśród walących się ścian”, „Dybuk”, „W nocy na starym rynku”, „Śmierć komiwojażera”, „Gwiazdy na dachu”, „Poszukiwacze złota”, „Błądzące gwiazdy”, „...i stał się cud”, „Między dniem a nocą. Dybuk”, „Żyć, nie umierać!”, „Tradycja”, „Bonjour Monsieur Chagall”. Na scenie Teatru Żydowskiego dał się poznać publiczności jako znakomity, charakterystyczny aktor, w którym dramatyczna ekspresja i liryzm przeplatają się z poczuciem humoru. Jego ulubione role, to Willy Loman w „Śmierci komiwojażera” Arthura Millera, Hocmach w „Błądzących gwiazdach” Szołema Alejchema, Cadyk w „Dybuku” Szymona An-skiego, Mendel Krzyk w „Zmierzchu” Izaaka Babla.

Występował także w wielu filmach polskich i zagranicznych, m.in.: w „Austerii” i „Śmierci prezydenta” (reż. Jerzy Kawalerowicz), serialu „Janosik” (reż. Jerzy Passendorfer), „Moja wojna, moja miłość” (reż. Janusz Nasfeter) oraz w słynnym swego czasu amerykańskim serialu „Wichry wojny” (reż. Dan Curtis).

Był aktywnym członkiem i działaczem krajowych i międzynarodowych organizacji żydowskich. Wiele starań poświęcał dobrosąsiedzkim stosunkom Polski z wszystkimi krajami w Europie i na świecie. Jego działania zostały docenione - otrzymał Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Jako artysta i działacz społeczny został odznaczony licznymi najwyższymi odznaczeniami państwowymi, m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1993), Narodowym Orderem Legii Honorowej (Francja, 2001), Wielkim Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski (2003), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2005).