Chanuka - Święto świateł

W tym roku 10. grudnia o zachodzie słońca rozpoczynamy obchody żydowskiego święta Chanuka zwanego też po prostu Świętem Świateł. 

Chanuka upamiętnia wydarzenia, które miały miejsce w II w. p.n.e. w Jerozolimie pod panowaniem Seleucydów. Władcy hellenistyczni chcieli narzucić Żydom politeizm, zabronili kultywowania obyczajów żydowskich. Za panowania Antiocha IV Epifanesa (175 – 164/163 r. p.n.e.)  doszło do zbezczeszczenia Świątyni Jerozolimskiej. Ustawiono w niej posągi greckich bogów, a na ołtarzu Zeusa składano ofiary ze świń. Takie postępowanie władz doprowadziło w 167 r. p.n.e. do wybuchu powstania żydowskiego, na którego czele stanął Matatiasz z rodu Hasmoneuszy, a po jego śmierci – syn Juda Machabeusz. 25 dnia miesiąca kislew 164 r. p.n.e. powstańcom udało się wyzwolić Jerozolimę i oczyścić Świątynię. Znaleziono wtedy jedną ampułkę rytualnie czystej, opieczętowanej przez kapłana oliwy, która mogła posłużyć do rozpalenia świecznika świątynnego. Oliwa z tej ampułki mogła utrzymać ogień w menorze jedynie przez dzień, a do wytłoczenia nowej rytualnie czystej oliwy potrzebnych było aż osiem dni. Wtedy okazało się, że w cudowny sposób ta niewielka ilość oliwy utrzymywała ogień w świątynnej menorze przez 8 dni.    

Na pamiątkę tego cudownego wydarzenia co roku 25 dnia miesiąca kislew rozpoczynamy świętowanie Chanuki. Przez osiem kolejnych wieczorów zapalać będziemy świece w chanukiji – dziewięcioramiennym świeczniku stawianym na ogół w pobliżu okna lub na zewnątrz domu (9 świeca jest świecą pomocniczą zwaną szamesem, od której zapala się pozostałe).  

Chanuka jest czasem radości i światła, pełnym piosenek i zapachu smażonych pączków oraz placków. Dzieci dostają drobne pieniądze (chanuke gelt) i prezenty. Dorośli mogą grać w gry hazardowe. Popularna jest zabawa w drejdla, czyli bączka z pojedynczymi literami hebrajskimi po bokach, które są pierwszymi literami wyrazów składających się w zdanie: „Nes gadol chaja szam” (hebr. Wielki cud tam się wydarzył). W Izraelu zdanie to brzmi: „Nes gadol chaja po” (hebr. Wielki cud tu się wydarzył). 


Życzymy Wam wesołej i świetlistej Chanuki!

A frejlechn Chanuke!
 Chag Chanuka Sameach!