Złota Gloria Artis dla Teatru Żydowskiego

W piątek, 17 kwietnia po premierze spektaklu „Dybuk” Teatr Żydowski został odznaczony złotym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, czyli najwyższym odznaczeniem, które nadaje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Z dumą dziękujemy za to wyróżnienie.

„I ciągle widzę ich twarze,
ustawnie w oczy ich patrzę — 
ich nie ma, — myślę i marzę,
widzę ich w duszy teatrze. […]”

Majne tajere frajnt,

Ich will ajch ale harcik bagrisn. Ich hob ungiehojbn yn Jidysz, yn der szprach yn wełhe es hat gierecht majn ojsgie hargiet jidisz foł.

Moi drodzy przyjaciele, Szanowni Goście, Aktorzy, Pracownicy Teatru Żydowskiego,

chcę was serdecznie przywitać. Zaczęłam w języku jidysz. W języku, w którym mówił mój zamordowany naród. Zaprosiliśmy was dziś do domu. Bo Teatr Żydowski to nasz dom – miejsce dla pytań i odpowiedzi, emocji i uczuć. Dziś jest to zaproszenie wyjątkowe: mam zaszczyt i honor otworzyć obchody jubileuszu 65-lecia powstania państwowego Teatru Żydowskiego. Ida Kamińska zawsze podkreślała, że dla niej teatr ten jest pomnikiem sześciu milionów Zamordowanych Żydów. 

Ida Kamińska, Chewel Buzgan, Rywa Szyler-Buzgan, Juliusz Berger, Seweryn Dalecki, Ruth Taru-Kowalska, Michał Szwejlich, Stefania Staszewska, Szymon Szurmiej – pamiętamy o nich, gdy łączymy w swej pracy tradycje kultury polskiej z tradycją kultury żydowskiej, kulturą języka jidysz. Chcę kontynuować linię teatru Idy Kamińskiej i Szymona Szurmieja. Teatr Żydowski nie może i nie chce odwracać się od wielkiego dziedzictwa cywilizacji żydowskiej, której jest godnym spadkobiercą i strażnikiem. Teatr Żydowski nie może, nie jest i nie zamierza być antykwariatem ani muzeum. Jest żywą instytucją, skrzyżowaniem tradycji i nowoczesności. Jednocześnie spoglądamy w przeszłość, spłacając nasz trybut krzewiącym tę kulturę niegdyś, a zgładzonym w Holokauście naszym braciom, Żydom polskim.

Obchody jubileuszu rozpoczynamy przedstawieniem łączącym tradycję z nowoczesnością: „Dybukiem” w reżyserii Mai Kleczewskiej. Bardzo cieszę się, że właśnie przy tej sztuce – klasyku literatury jidysz – mamy okazję współpracować, dyskutować i wzajemnie się inspirować. Ten Dybuk jest pamięcią wszystkich Dybuków. Dzisiejsze przedstawienie jest hołdem złożonym Szymonowi Szurmiejowi, Dyrektorowi Teatru Żydowskiego, który przez 45 lat tworzył jego historię.  To też hołd złożony jego wielkiej kreacji w roli Cadyka. 

Chciałabym też przy okazji otwarcia jubileuszu bardzo podziękować wszystkim, którzy przez te wszystkie lata przyczynili się do rozwoju Teatru Żydowskiego. Dziękuję Miastu Warszawa oraz Ministerstwu Kultuty i Dziedzictwa Narodowego za ich wsparcie. Przede wszystkim jednak chcę podziękować pracownikom teatru i widzom, którzy nas kochają. My kochamy was. Po Holokauście nasze rodziny są bardzo małe. To ten Teatr i ludzie, którzy go tworzą są moją rodziną.